03 آگوست طب‌سنتی در شرایط بحران همه‌گیری كووید-19 چه اقداماتی را موثر می‌داند؟
در خبرها دیده و شنیده‌ایم پس از برگزاری برخی مجالس و تجمع‌ها تعداد بیشتری از افراد به بیماری كووید-19 مبتلا و متاسفانه بر شمار جان‌باختگان افزوده شده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ، در این مواقع هم كلیپ‌های واقعی و غیرواقعی كه اغلب با نام درمان‌های طب سنتی مطرح می‌شوند با سرعت برق‌آسا روانه فضاهای مجازی می‌شوند. آنها كه واقعی‌اند به اصلاح سبك زندگی بسنده كرده و انواع غیرواقعی با نظریه‌پردازی‌ها و ادعاهای عجیب اقدام به فروش داروهای بی‌تاثیر خود می‌كنند. با توجه به این‌كه این روزها طب رایج توصیه‌های زیادی در مقابله و مواجهه با كرونا مطرح كرده است، خوب است بدانیم طب سنتی در مواقع مقابله با چنین بحران‌های چه اقدامات و آموزه‌های اصولی تغذیه‌ای را برای مبتلایان، پرستاران و مراقبان بیماران ارائه می‌دهد.
در این خصوص با دكتر مرضیه‌بیگم سیاهپوش، پزشك متخصص طب سنتی درخصوص برخی از موضوعاتی كه در بحران كرونا كمتر به آن پرداخته‌شده گفت‌وگو می‌كنیم.ذرات تنفسی آلوده هرچه ریزتر باشد تمایل بیشتری به نفوذ در قسمت‌های تحتانی دستگاه تنفسی دارد و هرچه فاصله بیمار با دیگران كمتر و مدت تماس بیشتر باشد احتمال انتقال افزایش می‌یابد.علاوه‌بر عطسه و سرفه كه با سرعت و به میزان بیشتری ذرات آلوده را به فرد مقابل انتقال می‌دهد، خندیدن، بازدم و تكلم معمولی نیز می‌تواند انتقال‌دهنده این بیماری باشد.
اصول تغذیه پرستاران در بحران كرونا بر مبنای طب سنتی
تاكنون درخصوص نوع تغذیه و اثربخشی آن در بیماری كرونا هیچ شواهد علمی و مستدلی مطرح نشده‌است؛ اما طب سنتی تدابیری را برای پرستاران و مراقبان بیماران براساس آموزه‌های طب ایرانی توصیه كرده‌است.
با توجه به این‌كه كار زیاد، استراحت ناكافی، استرس و اندوه باعث ضعیف‌شدن حرارت غریزی و ضعف قلب می‌شود، پرهیز از مصرف خوراكی‌های غلیظ و سنگین مانند ماكارونی، الویه، گوشت گاو، فست‌فودها و دوری از پرخوری و درهم‌خوری و درمان یبوست توصیه می‌شود.
مصرف گوشت ماهی، مرغ، زرده تخم‌مرغ، مربای به، مربای گل‌سرخ، عسل و استفاده از ریحان، نعنا، گشنیز، لیمو، نارنج، دارچین، هل و میخك در غذاها و استفاده از میوه‌هایی مانند آناناس، انبه و تمرهندی و پسته برای این گروه پیشنهاد شده است.در این دوران مدیریت استرس نقش به‌سزایی در تقویت ایمنی بدن دارد.
می‌توان با استشمام رایحه پوست پرتقال، لیمو، خیار، به و گلاب و همچنین نوشیدن عرق بهارنارنج، بیدمشك، دمنوش گل‌گاوزبان، دمنوش یا عرق بادرنجبویه، شربت زعفران و گلاب، شربت لیمو، سكنجبین و شربت عسل به این امر كمك كرد.پوشش مخصوص پرسنل در تماس با بیماران مبتلا به كرونا باعث افزایش حرارت بدن، تعریق و از دست رفتن مایعات بدن می‌شود. بر این اساس شربت‌ها نباید زیاد شیرین باشند و البته باید مصرف مایعات زیادتر شود. همچنین در مصرف خوراكی‌های با مزاج بسیار گرم یا سرد نباید زیاده‌روی شود.
زیرا ممكن است اختلالات مزاجی ایجاد كنند. برای استفاده از گیاهان دارویی در صورت وجود هر نوع بیماری یا بارداری و شیردهی، مشورت با پزشك الزامی است.
نقش تغذیه در اختلالات بویایی
نیمی از مبتلایان به كووید-19 اختلالات بویایی را تجربه می‌كنند كه ممكن است به تنهایی یا همراه با علائم دیگر باشد. معمولا در افراد با علامت اختلال بویایی و چشایی بیماری شدید كووید رخ نمی‌دهد و طی یك‌هفته یا یك ماه این مشكل رفع می‌شود. شست‌وشوی بینی با سرم سالین و محلول آب‌نمك از توصیه‌های متخصصان است.
در طب‌سنتی بر حسب شرایط بیمار، سوءمزاج و علائم، طیف متنوعی از اقدامات شامل اصلاح تغذیه و پاكسازی و تقویت بدن برای رفع اختلالات بویایی وجود دارد و داروهای خوراكی و موضعی شامل بخور، دود دادن، قطره بینی، به‌كارگیری بوییدنی‌ها، غرغره و…بر حسب مورد تجویز می‌شود. برای مثال در سوءمزاج سرد، بخور پونه و مرزنجوش و در سوءمزاج گرم، بوییدن گل‌سرخ و كافور از جمله درمان‌های كمكی است.
گندزدایی محیط با مواد طبیعی یا شیمیایی؟
پرسشی كه اغلب خانواده‌ها به دنبال پاسخ علمی آن هستند این است كه آیا گندزداهای طبیعی می‌توانند مشابه گندزداهای شیمیایی، قدرت و اثر یكسانی داشته باشند. با این‌كه طی مطالعاتی، گیاهان قابلیت گندزدایی از محیط را دارند، اما این قدرت به مراتب كمتر از گندزداهای شیمیایی است. مطالعات حاكی است دود اسپند به اندازه آب‌اكسیژنه در گندزدایی محیط‌های درمانی مؤثر بوده و علاوه‌بر آن قادر است باكتری‌های گرم منفی را از بین ببرد.
همچنین دود كندر نیز خاصیت ضدعفونی‌كنندگی دارد و دود دو گیاه صندل و اذخر به تنهایی یا مخلوط با هم اثرات ضدقارچ و ضدباكتری دارند.سركه و جوش‌شیرین هم هر یك به تنهایی قدرت گندزدایی محیط را دارند. اما چون این پژوهش‌ها كافی نیستند در شرایط بحران و اورژانس مانند عفونت همه‌گیر و سریع كووید-19 به كارگیری آنها منطقی به نظر نمی‌رسد و صلاح نیست در این وضعیت گندزداهای طبیعی جایگزین وایتكس و الكل با فرمولاسیون‌های پیشنهادی وزارت بهداشت شوند. باز با این حال اثرات مثبت دودهای گیاهی اسپند و كندر در گندزدایی محیط را نمی‌توان نادیده گرفت و در محافل و مكان‌هایی كه دسترسی به گندزداهای شیمیایی وجود ندارد می‌توان از آنها استفاده كرد. البته باید حواسمان باشد از این گیاهان دود غلیظ و بوی سوختگی شدید ایجاد نشود.
بیماران تب‌دار چه بخورند؟
یكی از علائم شایع بیماری‌كووید-19 تب‌هایی است كه می‌تواند برای فرد مبتلا بسیار آزار‌دهنده و غیرقابل تحمل باشد.با افزایش دمای بدن متابولیسم افزایش می‌یابد و نیاز به غذا بیشتر می‌شود كه متاسفانه در مبتلایان به دلیل از دست رفتن اشتها یا سرفه‌های مداوم این امر، مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد. اما باید دقت كنید در این دوران باید مصرف مایعات به‌خصوص آبمیوه‌های طبیعی و غذاهای سبك و مقوی افزایش یابد.
البته در حجم كم و به دفعات بیشتر باشد. غذاهایی با جو، ماش، عدس، كدو، آبلیمو، تمرهندی، گوشت مرغ و گشنیز تهیه و همواره سوپ رقیقی از مرغ و سبزیجات مصرف كنند. در تب معمولا به دلیل تعریق، پتاسیم زیادی از بدن دفع می‌شود. میوه‌های حاوی پتاسیم، موز، آلو، كیوی و سبزیجات اسفناج، جعفری، كدو، هویج، گوجه، سیب‌زمینی و سبوس غلات گزینه‌های مناسبیهستند.
برای برقراری تعادل میان سدیم و پتاسیم باید نمك غذا كافی باشد. برای تأمین انواع ویتامین B برای بیماران تب‌دار، مصرف سبزی‌های برگ سبز، جوانه‌ها، لبنیات، غلات سبوس‌دار، زرده تخم‌مرغ، حبوبات و مغزها توصیه می‌شود.كمبود ویتامین B12 باعث پیشرفت سریع‌تر بیماری‌های ویروسی می‌شود و توصیه به مصرف متعادل گوشت و مرغ و ماهی است. از مصرف غذاهای سنگین و دیرهضم و تند پرهیز كرده و به رفع هرچه سریع‌تر یبوست به‌واسطه استفاده از آلو، عناب و بنفشهاقدام كنید.
