پذیرش طب مکمل و جایگزین در میان متخصصان پزشکی: نگاهی به نظرسنجی‌های اخیر

طب کل نگر

27 آگوست پذیرش طب مکمل و جایگزین در میان متخصصان پزشکی: نگاهی به نظرسنجی‌های اخیر

Posted at 06:30h in مطالب by

در سال‌های اخیر، با افزایش آگاهی عمومی از مزایای احتمالی طب مکمل و جایگزین (Complementary and Alternative Medicine – CAM)، نقش آن در سیستم‌های بهداشتی مدرن برجسته‌تر شده است. CAM شامل رویکردهایی مانند گیاه‌درمانی، طب سوزنی، یوگا و مدیتیشن است که اغلب به عنوان مکملی برای درمان‌های پزشکی سنتی استفاده می‌شود. با این حال، پذیرش این روش‌ها در میان متخصصان پزشکی موضوعی بحث‌برانگیز است. بر اساس نظرسنجی‌های جدید، بسیاری از پزشکان CAM را به عنوان بخشی از مراقبت‌های بیمارمحور می‌پذیرند، اما چالش‌هایی مانند کمبود دانش و شواهد علمی مانع ادغام کامل آن می‌شود.

این مقاله بر پایه مطالعات و نظرسنجی‌های منتشرشده در سال‌های 2024 و 2025، به بررسی نگرش، دانش و практики متخصصان پزشکی نسبت به CAM می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه این پذیرش در حال افزایش است، اما نیاز به آموزش بیشتر احساس می‌شود.

دانش و نگرش متخصصان پزشکی نسبت به CAM

دانش متخصصان پزشکی در مورد CAM متفاوت است و اغلب به عنوان ضعیف توصیف می‌شود. برای مثال، در یک مطالعه در عربستان سعودی، حدود 40.5% از پزشکان سطح دانش خود را در مورد CAM ضعیف ارزیابی کردند. در ایران، یک نظرسنجی در میان دانشجویان پزشکی نشان داد که سطح دانش متوسط است، اما نگرش مثبت وجود دارد و بسیاری تمایل به یادگیری بیشتر دارند.

در زمینه قلب‌شناسی، یک نظرسنجی جهانی در سال 2025 نشان داد که 45.78% از محققان و پزشکان ایمنی CAIM (طب مکمل، جایگزین و یکپارچه) را قبول دارند، اما 44.4% با اثربخشی آن مخالفند. چالش اصلی کمبود شواهد علمی (92.65%) و استانداردسازی (86.53%) است. همچنین، در مراقبت‌های سرطانی، پزشکان CAIM را به عنوان بخشی مهم از مراقبت‌های holistic می‌شناسند، اما کمبود آموزش رسمی (در 28 از 35 مطالعه) باعث عدم اعتماد به نفس در مشاوره می‌شود.

در ایالات متحده، جایی که بازار CAM در سال 2024 حدود 34.4 میلیارد دلار ارزش داشت و پیش‌بینی رشد 23.9% تا 2030 را دارد، نگرش پزشکان در حال تغییر است. یک مطالعه نشان داد که 62% پزشکان مراقبت‌های اولیه معتقدند آموزش بیشتر CAM در دوره پزشکی و رزیدنتی مفید بوده است.

استفاده و ارجاع به CAM توسط متخصصان

پذیرش عملی CAM در میان متخصصان رو به افزایش است. در یک نظرسنجی در کرواسی، 32.2% از متخصصان بهداشت حداقل یک بار از CAM استفاده کرده‌اند، در حالی که این رقم برای بیماران سرطانی 55.6% است. با این حال، تنها 14.5% از متخصصان به طور مکرر در مورد CAM با بیماران بحث می‌کنند. در مطالعه دیگری در کرواسی، بیماران پذیرش بالاتری نشان دادند و پزشکان محتاط‌تر بودند، اما پرستاران حمایت بیشتری می‌کردند.

در ایتالیا (جنوب تیرول)، 71% پزشکان عمومی CAM را به عنوان مکمل توصیه می‌کنند و 54% بر اساس درخواست بیمار. همچنین، 34% معتقدند پزشکان باید برخی روش‌های CAM را شخصاً ارائه دهند، در حالی که 48% ترجیح ارجاع به متخصصان را دارند. در فرانسه، یک نظرسنجی ملی در سال 2025 نشان داد که استفاده از CIM (طب مکمل و یکپارچه) گسترده است، اما جزئیات نگرش متخصصان کمتر مورد تأکید بود.

در آمریکا، حدود 38% بزرگسالان از CAM استفاده می‌کنند و ادغام آن در آموزش پزشکی توصیه می‌شود تا پزشکان بتوانند با بیماران در مورد آن بحث کنند. مطالعات نشان می‌دهد که دانشجویان پزشکی انتقادی‌ترین گروه هستند، اما با آموزش، پذیرش افزایش می‌یابد.

چالش‌ها و مزایای پذیرش CAM

مزایای CAM شامل تمرکز بر پیشگیری، رویکرد holistic و گسترش گزینه‌های درمانی است. برای مثال، در قلب‌شناسی، 60.42% متخصصان بر پیشگیری و تغییرات سبک زندگی تأکید دارند. در مراقبت‌های سرطانی، CAM به مدیریت عوارض جانبی و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند.

با این حال، چالش‌ها شامل کمبود دانش (82% پزشکان آموزش کمی دیده‌اند)، نگرانی‌های ایمنی و کمبود زمان است. در کرواسی، پزشکان کمتر از پرستاران و بیماران پذیرش دارند، که نشان‌دهنده نیاز به آموزش هدفمند است.

مثال‌های کاربردی و توصیه‌ها

برای مثال، در مراقبت‌های سرطانی، پزشکان می‌توانند از CAIM برای حمایت از درمان‌های معمولی استفاده کنند، مانند رژیم غذایی و ورزش برای تحمل بهتر درمان. در پزشکی عمومی، توصیه به گیاه‌درمانی یا طب سوزنی برای دردهای مزمن رایج است، اما همیشه با ارزیابی شواهد. توصیه می‌شود پزشکان در مورد استفاده CAM از بیماران سؤال کنند و آموزش‌های evidence-based را پیگیری کنند. دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه تگزاس CAM را در برنامه درسی ادغام کرده‌اند.

پذیرش CAM در میان متخصصان پزشکی در حال رشد است، با نظرسنجی‌های اخیر نشان‌دهنده نگرش مثبت اما نیاز به آموزش بیشتر. مطالعات 2025 تأکید دارند که ادغام CAM می‌تواند مراقبت‌های بهداشتی را بهبود بخشد، اما باید بر پایه شواهد علمی باشد. آینده این حوزه در همکاری بین طب سنتی و مدرن نهفته است، که می‌تواند به سلامت جامع‌تر منجر شود.